همه ما واژه مطالعه را در کنار واژه کتاب و خواندن به یاد می‌آوریم. این درحالیست که در معنای لغوی این واژه مفهوم خوانش کتاب وجود ندارد. آنچه ما از این لغت به یاد می‌آوریم معنای مصطلح آن است نه معنای لغوی و دقیق آن. کلمه «مطالعه» در اصطلاح عمومی به معنی درک اطلاعات از راه مشاهده کلمات یک کتاب در قالب معنایی است که این کلمات با کنارهم قرار گرفتن به شکل پیوسته و منظم، پیامی را به ما منتقل می‌کنند و ما در این فرایند دریافت اطلاعات، در حال «مطالعه» کتاب و کشف معنای کلمات و نمادها در مغز خود هستیم.

معنای لغوی «مطالعه» چیست؟

و چه نکته روشنایی‌بخشی در بررسی این واژه وجود دارد؟

مطالعه در لغت به معنای بررسی و خواندن است. آنچنانکه در فرهنگ معین نوشته شده است؛ این واژه به معنای «به دقت نگریستن به چیزی برای وقوف به آن» است. موضوعی که در این معنای لغوی میبایست مورد توجه قرار گیرد آنست که تفاوت ظریفی است که بین واژه «خواندن» و واژه «مطالعه» وجود دارد؛ در معنای لغوی واژه مطالعه بررسی و به دقت نگریستن مفاهیم مهمی هستند و نشان می‌دهند که اگر در خواندن امر «مشاهده» اتفاق میفتد، در مطالعه مفهوم تمرکز و به خاطرسپاری و ارزشیابی اهمیت بیشتری دارند.

پس مطالعه یک کتاب با خواندن یک کتاب دو فرایند متفاوت است، خواندن فرایندی سطحی‌تر از مطالعه در نظر گرفته می‌شود. اگرچه هر دو نیاز به کشف معنای کلمات و مفاهیم دارند اما این کشف و شناخت معناها در امر خواندن سریع‌تر و سطحی‌تر در حال رخداد است.

دانستن معنای این واژه چه کمکی می‌تواند به بهتر زندگی کردن ما بکند؟ 

همانطور که همه می‌دانیم واژه خواندن تنها برای کتاب به کار نمی‌رود؛ به طور مثال خواندن نقشه یا خواندن تابلوهای راهنمایی رانندگی نیز نوعی امر خوانش هستند. اما امر ظریف و ارزشمندی که نادیده گرفته شده است، آنست که مفهوم مطالعه نیز می‌تواند درباره چیزی غیر از کتاب و روزنامه باشد. به طور مثال ما می‌توانیم بدن انسان را مطالعه کنیم و در این مطالعه نه از کتاب بلکه از انجام آزمایشات و ابزارهای آزمایشگاهی برای مطالعه بدن استفاده کنیم. یا ما می‌توانیم رفتار یک انسان را مطالعه کنیم بدین معنا که به دقت بر رفتار او بنگریم و بر حزییات رفتار او تمرکز کنیم و رفتار را مورد مطالعه قرار دهیم.

به همین شکل است مفاهیمی همچون مطالعه وضعیت سیاسی یک کشور یا مطالعه یک اثر هنری یا مطالعه یک گل. ما میتوانیم به دقت به یک گل بنگریم و آن را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم. مطالعه یک شهر نیز به همین معناست؛ ما می‌توانیم رستورانها یا پارکهای یک شهر را مورد مطالعه قرار دهیم. بیایید با خود یک سوال بپرسیم: آیا ما می‌توانی خودمان را مورد مطالعه قرار دهیم؟ آیا ما می‌توانیم تنفسمان را مورد مطالعه قرار دهیم؟

شناخت خود همانند شناخت هر عنصر دیگر نیاز به فرایند مطالعه دارد. برای شناخت یک گل میبایست گل را مورد مطالعه قرار دهیم و برای شناخت وضعیت اقتصادی میبایست اقتصاد را مورد مطالعه قرار دهیم و برای شناخت خود میبایست خود را مورد مطالعه قرار دهیم؛ رفتار خود، بدن خود، افکار خود، اطرافیان خود بخش‌‌هایی از این مطالعه را تشکیل خواهند داد.

◼️

یک موسسه فرهنگی هنری چرا این ضرورت را احساس کرده تا درباره این واژه صحبت کند؟

حال با این توضیحات شاید بهتر از پیش، مفهوم «وزارت مطالعه باغ‌آینه» را متوجه شده باشید؛ بخشی از باغ‌آینه که اگرچه کارگاه‌های کتابخوانی برگزار می‌کند اما با این توضیحات از رسالت حقیقی خود پرده برداشت؛ «مطالعه»

همه افراد با شنیدن نام این بخش به صورت طبیعی به یاد کارگاه‌های کتابخوانی میفتند اما مطالعه کتاب به شیوه کتابخوانی‌های باغ‌آینه یکی از راه‌های مطالعه خود و محیط اطراف است و همانطور که دیدید مطالعه محدود به کتاب و کتابخوانی نیست بلکه می‌تواند مطالعه شهر، اجتماع، روان انسان و حتی فرشهای طرح ترکمن را نیز شامل شود.

در واقع مطالعه یک نوع «نگاه کردن» است؛ «به دقت نگریستن به چیزی برای وقوف به آن». هدفی که این بخش از باغ‌آینه در پیش گرفته است نیز همین است: «به دقت نگریستن به چیزی برای وقوف به آن». گاهی ابزار این مطالعه کتابها هستند اما گاهی نه. گاهی گفتگوهای «کافه پرسش» و گاهی مشاهدات دقیق و گاهی پرسشنامه‌ها و ... ابزارهای این بخش از باغ‌آینه خواهند بود تا بتواند انسان و محیط اطرافش را مطالعه کند و به دقت به آن بنگرد. اگرچه بسیاری از شما با کارگاه‌های کتابخوانی باغ‌آینه آشنا هستید اما زین پس اندک اندک با دیگر مطالعات این بخش از باغ‌آینه نیز آشنا خواهید شد....